CZY ALTANA W OGRODZIE JEST POTRZEBNA ?

Do poruszenia tego tematu skłonił mnie komentarz Ewy Pszczelarni, zaczęłam się zastanawiać, jak to jest z tymi altanami.
Ewa w komentarzu wspomniała o ubóstwie elementów architektonicznych w naszych ogrodach i o "pomyleniu funkcji altany". Mam nadzieję, że odezwie się szerzej po tym artykule, wyjaśni, co miała na myśli i odniesie się do tekstu.

romantyczna, ceglana altana w Stone House Cottage Gardens

altana w wiktoriańskim stylu na Chelsea Flower Show

W moim ogrodzie nie ma altany.
Kiedy zaczęłam go tworzyć, nie bardzo wiedziałam, jak ma wyglądać. Stopniowo zaczęły się pojawiać pomysły i plany, ale jakoś nigdy nie było wśród nich altany. Od początku wiedziałam, że będzie niepotrzebna, że nikt by z niej nie korzystał. I przez wszystkie lata, kiedy tu mieszkamy, nigdy to się nie zmieniło, potrzeba posiadania altany się nie pojawiła.
Ale wydaje mi się, że w polskich ogrodach często spotyka się altany.

altana w pięknym otoczeniu - ogród Marysi Mufki, który opisywałam na blogu

mała altanka  w ogrodzie w Rykach

Jakie funkcje może spełniać altana?
Może to być intymne miejsce wypoczynku, z jakimiś siedziskami, skąd można sobie popatrzeć na ogród, gdzie cień dachu daje wytchnienie, gdzie miło się rozmawia czy czyta.

stylowe miejsce odpoczynku, nie altana (Ryki)

mini klasyczna altana w Miserden Gardens, niezbyt mi się podoba

Może to być miejsce spożywania posiłków, także w większym gronie, miejsce spotkań towarzyskich.
Wtedy oprócz stołu i miejsc do siedzenia, altana może być wyposażona w grill/kuchnię, półki czy szafki, czasem zlewozmywak.
Taka altana pełni więc rolę kuchni i jadalni. Drugiej kuchni i jadalni, bo przecież pierwsza jest w domu.
W takiej altanie niby jesteśmy we wnętrzu, a jednak na dworze.
Mam wrażenie, że altana w polskim ogrodzie to właśnie najczęściej miejsce biesiadne.

urocza, ażurowa, drewniana altana na mini biesiady (Ryki)

drewniana altana w stylu góralskim na biesiady w pobliżu ogniska

drewniana, nowoczesna altana (Chelsea Flower Show)

elegancki, klasyczny pawilon ogrodowy w Burton Agnes Garden, jest tu kawiarenka

Czasem podobne funkcje pełni (zadaszony lub nie) taras przy domu. Tak jest w moim przypadku.
Wszystko dzieje się na tarasie. Tu się je posiłki, leży z książką, przyjmuje gości. Kiedyś, gdy robiliśmy jeszcze grilla, także był ustawiany na tarasie.

Taras jest duży, oprócz stołu z fotelami, mieści się na nim leżanka i parę innych rzeczy.
Można osłonić go przed deszczem czy słońcem markizą. Na co dzień wolę mieć niebo nad głową. A, na szczęście, mój taras jest od północnowschodniej strony, więc słońce jest tam tylko rano i doskonale wypoczywa się tam w słoneczny i gorący dzień. A zaplecze techniczne jest tuż tuż.

Natomiast w różnych miejscach ogrodu, w moich ogrodowych zakątkach,  poustawiane są ławki, żeby można było sobie przysiąść na chwilę, odetchnąć przy pracy albo spojrzeć na ogród z innej perspektywy.

Altana może pełnić też rolę ozdobnego elementu architektonicznego, tak zdarza się w historycznych ogrodach angielskich, które zwiedzałam. U nas raczej się tego nie spotyka.

Czy macie jakieś inne pomysły do czego jeszcze może służyć altana?

altanka eko z "żywym" dachem (Hampton Court Flower Show)

takie altanki spotykamy u nas (Cerney Gardens)

takie rozwiązania najczęściej widuję w Anglii - czy to altana czy kącik do siedzenia? (Stone House Cottage Gardens)

Czy istnienie altany ma związek z wielkością ogrodu?
Mój jest dość duży (ponad 3 tys. m2) i altana jest mi niepotrzebna.
Może jednak w dużym ogrodzie warto stworzyć taką przestrzeń w odległym krańcu ogrodu? Może chodzi o "wyprawy" do innego, niż to najbardziej codzienne, miejsca?

Czy jest sens stawiania altany w małym ogrodzie, gdzie przy domu jest taras? Powielania blisko siebie przestrzeni o jednakowych funkcjach?

Napiszcie proszę, co sądzicie na ten temat i jak to wygląda w Waszych ogrodach.
Czy ktoś z Was ma altanę i z niej nie korzysta?
Albo nie ma i bardzo mu jej brakuje?

nowoczesna wersja drewnianej altany (domku?)  (Hampton Court Flower Show)

wewnątrz tej obrośniętej różami altanki stoją foteliki (Waterperry Gardens)

można tu przysiąść na chwilę i popatrzeć na ogród (Mottisfont Garden)

W ogrodach moich znajomych ogrodników jest mało altan. Doliczyłam się zaledwie czterech.
Są w dwóch ogrodach przeciętnej wielkości (bo nie ma tam tarasu przy domu) i w dwóch dużych ogrodach (w pobliżu miejsca na ognisko).
Czy macie podobne obserwacje?

skromna wersja altany klasycznej czy raczej pawilonu ogrodowego (Miserden Gardens)

mały domek ogrodowy w Sledemere House Gardens, podobne spotykamy u nas

Natomiast w ogrodach, które zwiedzałam za granicą, o, dziwo, altan nie spotkałam często, przynajmniej o takich biesiadnych funkcjach.
Są w ogrodach historycznych i pełnią funkcję raczej miejsca widokowego (historyczny belweder). Wtedy najczęściej są to budynki klasycystyczne, eleganckie, z kolumnami.
Czasem może to być rodzaj samotni, miejsce kontemplacji.

otwarty pawilon z kolumnami w York Gate Gardens, często spotykany w ogrodach angielskich - miejsce do podziwiania ogrodu

jego skromniejsza wersja, w bardziej swobodnym stylu, w Mill Dene, na wzgórzu, skąd jest ciekawy widok 

samotnia w Stone House Cottage Gardens

W starych ogrodach altany stanowią czasem element ozdobny, rodzaj rzeźby, np. metalowe, ażurowe altanki.

Jednak w większości zwiedzanych przeze mnie ogrodów altan nie ma, są natomiast liczne ławki i miejsca do siedzenia (czasem z daszkiem).
Powiem Wam, że nawet mnie zaskoczyła ta konstatacja. Jakoś dotychczas miałam przeświadczenie, że prawie wszyscy altany mają, a mój ogród należy do wyjątków.

Zajrzałam do książek o projektowaniu i aranżacji ogrodów w swojej bibliotece - w tych zagranicznych masa informacji i pomysłów na tzw. elementy ogrodu (schody, nawierzchnie, pergole itp.) - o altanach nic...
Jedynie w polskiej książce coś o tym znalazłam. Symptomatyczne..?

Ciekawa jestem, kto z czytelników ma w ogrodzie altanę lub chce mieć?
Czy często widujecie je w ogrodach innych?

ażurowa, ozdobna altanka w Arley Hall Gardens

Chenies Gardens - w niewielu ogrodach takie altany pasują

a tu nowoczesna wersja metalowej altany (Sledemere House Gardens) - raczej ozdoba i miejsce wypoczynku

charakterystyczna altana na moście w Ogrodzie Japońskim we Wrocławiu

ładna altanka w York Gate Gardens, brakuje ławeczki

Budynki "altanopodobne" mogą mieć różną formę.
W Polsce najczęściej są drewniane. Pewnie dlatego, że można je samodzielnie zbudować i są niedrogie.

ciekawa, drewniana altana w Bury Court, doskonale pasuje do nowoczesnego ogrodu preriowego

Za granicą spotykałam altany z kamienia, murowane, z cegły. I z metalowych prętów. Ale, tak jak wspomniałam wyżej, pełnią inne funkcje.

Zupełnie inny charakter mają żywe altany, stworzone z rosnących i odpowiednio przycinanych roślin. Czasem znajduje się w nich siedzisko, czasem pełnią tylko funkcję ozdobną. Podobają mi się takie!
Do takich konstrukcji nadają się drzewa doskonale znoszące przycinanie (graby czy lipy) oraz wierzby.

cudowna altana z gruszy wierzbolistnej (ogród projektu Pieta Oudolfa w Bury Court)

Ale i altany wykonane z materiałów tradycyjnych najczęściej są przynajmniej częściowo pokryte roślinami - wykorzystuje się jako podpory dla pnączy. I to jest fajna praktyka. Taka altana jest bardziej częścią ogrodu, ładnie się z nim łączy. Więc ładniej wygląda, a i przysiąść w takim miejscu jest przyjemniej.

porośnięta różami altana stanowi ozdobny punkt centralny różanki (Loseley Park)

jeszcze raz sympatyczny kącik, porośnięty winobluszczem (arboretum w Rykach)

Każdy ma inną wizję ogrodu. Dla mnie ogród to rośliny, ale jeśli miałabym wymienić jakieś inne, niezbędne jego części składowe, wymieniłabym ławeczki i wodę. Nigdy nie altanę.
Odpowiadając więc na pytanie tytułowe - nie, altana nie jest potrzebna w ogrodzie, poza wyjątkowymi sytuacjami.
Ale jeśli miałabym jakąś zrobić... to w dużym ogrodzie, jako element ozdobny, z ławką w środku. Może uformowaną z roślin.

Ale to moje zdanie, odpowiada moim potrzebom. Czekam z niecierpliwością na Wasze opinie, na pewno znajdą się zwolennicy odmiennej opcji.