"MINIMUM PRZESTRZENI MAKSIMUM ZIELENI" ANDY STURGEON

Gdzieś przeczytałam, że jesteśmy lepszymi ogrodnikami niż projektantami. Uwaga ta dotyczyła, oczywiście, amatorów. Zgadza się to z moimi obserwacjami, a także doświadczeniem z własnego podwórka.
Myślę więc, że warto zawsze nauczyć się czegoś w tej dziedzinie i skorzystać z cudzych doświadczeń, zwłaszcza, kiedy są one udziałem słynnego projektanta zieleni.

Andy Sturgeon, autor prezentowanej dziś książki, jest zdobywcą wielu złotych medali na RHS Chelsea Flower Show (np. najwyższa nagroda w 2016), wymienianym wśród 10 najwyżej notowanych projektantów angielskich.

dziś proponuję taką lekturę

W tej książce Sturgeon przygląda się problemom, związanym z aranżacją małych przestrzeni.
Coś dla nas! Większość polskich ogrodów nie ma przecież dużych rozmiarów.

To nie jest opracowanie dla fachowców ani amatorów o dużej znajomości tematu, nie znajdą tu możliwości pogłębienia swojej wiedzy, chociaż inspirację dla szczegółowych rozwiązań - owszem. A ładne zdjęcia konkretnych rozwiązań zawsze przyjemnie się ogląda.

Ale ktoś wkraczający dopiero na te tereny, gubiący się w zasadach i szukający pomysłów, będzie na pewno zadowolony z tej lektury.

w książce jest masa inspirujących zdjęć

Jak więc zaaranżować ogród, żeby maksymalnie wykorzystać niedużą przestrzeń?

Na wstępie autor zwraca uwagę, że problemem jest nie tylko brak miejsca na wszystko, co byśmy chcieli mieć w swoim ogrodzie.
Zwykle towarzyszy temu także "napierające" na mały ogródek otoczenie - brzydki widok, wysokie budynki, brak światła i intymności.

Innym problemem (tym razem wspólnym z właścicielami dużych ogrodów), jest "podjęcie decyzji, jak ma wyglądać ogród". Pisałam kiedyś, ile czasu zajęło mi znalezienie odpowiedzi na to pytanie.

Sturgeon przypomina, że istnieje różnica między tym, o czym marzymy, a tym, czego naprawdę potrzebujemy.
Pisze więc: "Podstawową zasadą projektowania ogrodu jest ograniczenie pomysłów".
O, matko i córko, to dopiero problem!

na małej przestrzeni każdy detal ma znaczenie, meble powinny być także ozdobą. Takie, jak w prawym, dolnym rogu możemy mieć!

W pierwszym rozdziale pomaga więc znaleźć odpowiedź na pytanie, co chcielibyśmy osiągnąć, czyli jakie funkcje ma pełnić ogród, czemu służyć?
Czy potrzebne nam miejsce do zabawy dla dzieci czy na duże przyjęcia czy może miejsce do uprawy warzyw, a może (i pewnie tak jest najczęściej) wszystkie te rzeczy na raz?
Bo zwykle jest tak, że mamy duże oczekiwania, a przestrzeń jest zbyt mała, żeby je spełnić. Jeśli więc chcemy, aby nasz ogród spełniał wymagania, dobre rozplanowanie jest niezbędne.

Sturgeon pociesza czytelników, pisząc, że, na szczęście, bywa tak, że "brak przestrzeni zmusza do większej kreatywności" i w efekcie powstają małe, ale wyjątkowe ogrody.

podobno w małej przestrzeni dobrze sprawdzają się duże elementy i rośliny

W kolejnym rozdziale analizuje specyfikę lokalizacji małego ogródka.
Ponieważ nieco inne problemy i rozwiązania wiążą się z ogrodem na dużym tarasie, inne na dachu czy na podwórku-studni. A jeszcze inaczej jest w przypadku przedogródka czy patio.
Lokalizacja zmusza do konkretnych rozwiązań, nie tylko wyboru roślin, ale i mebli czy materiałów.

zachwyciły mnie te schody - duże i wygodne, piękne i nie zajmujące miejsca dla roślin

Potem autor przygląda się szczegółom projektu, takim jak planowanie nasadzeń czy oświetlenie małej przestrzeni.
Szczególną uwagę zwraca na ściany, ogrodzenia i przegrody - im mniejszy ogródek bowiem, "tym ważniejsza jest rola ogrodzeń. Przegrody powinny być tak samo ważne i spełniać podobną funkcję, jak rzeźby czy meble".

Jest też rozdział o nawierzchniach, wodzie, schowkach i ogrodowej kuchni z jadalnią, również o donicach i meblach ogrodowych. Żaden element nie został pominięty.

ażurowa przegroda z łańcuchów, z których spływa woda

super ta różowa ścianka z oknem, prawda?

Zaletą tej książki są świetne zdjęcia. Nawet tylko je przeglądając można znaleźć oryginalne pomysły do swojego ogrodu.

Mamy także gotowe projekty, nawet kilkudziesięciometrowych przestrzeni, które można po prostu skopiować.
Jednak Sturgeon cytuje przy tej okazji wypowiedź innego mistrza architektury krajobrazu, Louisa Barragana: " zamiast mnie kopiować, postaraj się spojrzeć na otoczenie moimi oczami". Trzeba więc zrozumieć projekt, jego ideę, zanim spróbujemy go przenieść go na swoje podwórko.

takich projektów z komentarzem i zdjęciami jest wiele

Andy Sturgeon pomaga amatorom nie tylko podając gotowce. W każdym rozdziale jest rubryka: "Warto rozważyć... ", z sugestiami autora lub pytaniami, na które czytelnik powinien sobie odpowiedzieć.
A na koniec rozważań o jakimś problemie, związanym z małym ogródkiem, zawsze jest konkretny przykład - projekt, zdjęcia z realizacji i komentarze, dlaczego takie, a nie inne rozwiązania wybrał autor.

pytania do rozważenia i dobre rady są wyszczególnione w każdym rozdziale

w książce jest zdecydowanie więcej zdjęć niż tekstu

Połowę, a nawet 2/3 książki, stanowią zdjęcia.
Prawdę mówiąc, nie są ilustracją tekstu, powiedziałabym, że to raczej zdjęcia zaopatrzone są w obszerne komentarze.
Wielu samodzielnych twórców ogrodów woli taką formę wypowiedzi, niż wczytywanie się w szczegółowe analizy stylu i zasad. To książka dla nich!
Kiedy pierwszy raz ją czytałam, takie krótkie stosunkowo teksty, prezentujące zasady, były dla mnie odkrywcze. A do tego masa pięknych zdjęć i na każdym coś ciekawego.

te zakątki bardzo mi się spodobały

Kiedy ostatnio, przed pisaniem tego tekstu, przypominałam sobie tę książkę, miałam wrażenie, że to już wszystko wiem, wiele uwag wydawało mi się oczywistych.
Ale taki banał np., który, wydawałoby się, znam na pamięć:
"Najlepsze nasadzenia to te najprostsze. (...)Powinno się wcześniej przygotować listę roślin, a następnie zrezygnować z połowy". W małym ogrodzie to szczególnie ważne, bo niespójna kompozycja dodatkowo zmniejszy przestrzeń.
I co? Robię tak?
Hmm... Staram się. Ale kończy się tak, że owszem skreślam. A potem dopisuję.
Czy ktoś z Was nie ma takiego problemu?

Albo np. to: czy  urządzając przedogródek, który ma być piękny cały rok i reprezentacyjny, pamiętamy o tak oczywistych, wydawałoby się, rzeczach, że przejście ścieżką, ocierając się o mokre od deszczu rośliny nie jest przyjemne? Że warto odsunąć rośliny od przejścia albo wybrać takie o innym pokroju?

Ktoś o tym pomyśli, ktoś inny nie, tyle decyzji trzeba podjąć... Dlatego warto zaglądać do książek, żeby zminimalizować ilość błędów, które i tak zrobimy w wystarczającej ilości.

jeden z przykładów funkcjonalnego przedogródka

Rozpoczynając temat sadzenia roślin, Sturgeon pisze:
"Dla większości ogrodników rośliny to podstawowy element ogrodu. Jednak powinniśmy o nich myśleć jako JEDNYM Z NARZĘDZI do tworzenia pięknej przestrzeni". Sugeruje, aby o krzewach myśleć jak o kształcie, zapominając np. o jego kolorze kwiatów. Bo krzewy mocno modelują przestrzeń, mogą ją przytłoczyć (oj, coś wiem na ten temat...).

Tak zwykle myślą ogrodnicy, dla których ważniejszy jest ogród jako całość, a nie tzw. miłośnicy roślin. Mnie osobiście takie podejście jest bardzo bliskie, a i tak skutki wczorajszych błędów trudno mi dziś wyeliminować.
I żeby nie było wątpliwości - takie podejście nie przeszkadza mi traktować roślin jak żywe istoty.

Autor przypomina też o czwartym wymiarze ogrodu - o czasie. Niestety, często nim zapominamy. Obsadzenie ogrodu powinno być według autora takie, aby "wyglądał nieźle już po trzech latach, a doskonale po pięciu".
No, kochani, kto z nas tak sadzi? Ja na pewno nie. A chyba nierozsądnie jest lekceważyć opinie tak doświadczonego projektanta...

z rozdziału o nawierzchniach

Co jeszcze warto napisać o tej książce? W zasadzie wszystkie prezentowane propozycji są w stylu nowoczesnym. Projektant np. dużo używa wyrazistych kolorów, także pomarańczowego, o którym pisałam ostatnio!

Niektóre pomysły są awangardowe i zapewne drogie w realizacji, ale bardzo wiele jest w zasięgu możliwości przeciętnego ogrodnika.
Nie znajdziemy tu "babcinych" ogródków ani takich, jakie potocznie nazywamy stylem angielskim. Więc to ważna pozycja książkowa dla zwolenników nowoczesnych rozwiązań.
Ale to nie znaczy, że miłośnicy innych klimatów (do których i ja należę) nie znajdą tu nic dla siebie, wręcz odwrotnie. Mogą korzystać z wzorów proporcji czy podziału przestrzeni, a wypełnią to sobie innymi elementami.

jak różne są te propozycje! a wszystkie ciekawe

niektóre z tych rozwiązań są raczej poza naszym zasięgiem, ale inne można zrobić bez problemu

...pomalować mur na biało lub wstawić kolorowe "kropy" w ogrodzenie z eternitu (blachy falistej?)

Mimo wielu zalet tej książki, propozycje projektanta nie do końca przystają do naszych realiów.
Mało jest pomysłów aranżacji małej przestrzeni, która spełnia wiele funkcji jednocześnie, co najczęściej jest naszym, rodzimym problemem.
Większość rozwiązań to przykłady sensownego zagospodarowania zakątka, pełniącego jedną, ewentualnie dwie funkcje.
A może to sugestia, że tak być musi w malutkim ogródku?

Czy ktoś z Was zna książkę "Minimum przestrzeni maximum zieleni"? Podzielcie się swoją opinią! Czekam ja i inni czytelnicy bloga.

A na koniec PYTANIE SPECJALNE: Sturgeon pisze w którymś miejscu, że do wody, w której nie ma ryb ani roślin, można dodać czarne barwniki organiczne, które zapobiegają rozwojowi glonów, czy ktoś coś wie na ten temat??? Nie znalazłam w necie informacji.




Andy Sturgeon "Minimum przestrzeni maximum zieleni", Wydawnictwo Hachette Polska, 2010 (w rok po wydaniu angielskim)