MAHONIA POSPOLITA - DLACZEGO MAM JĄ W OGRODZIE?

Nie lubię mahonii. Ale mam jej sporo w ogrodzie. Dlaczego?

moja pierwsza mahonia - to miejsce trochę się zmieniło od czasu zrobienia zdjęcia, ale mahonia pozostała

Mahonia trafiła do mojego ogrodu w Czasach Ignorancji, dostałam ją od kogoś z rodziny i posadziłam, ot tak, bez uzasadnienia, na narożniku domu, blisko przejścia.

Wyobraźcie sobie, że przez te wszystkie lata ta pierwsza mahonia pozostała na swoim miejscu!

Rozrastała się, pięła w górę, czasem coś tam gdzieś ciachnęłam...

początkowo podcinałam krzew tylko z boku, żeby nie zaczepiać o niego, przechodząc

Mahonia pochodzi z zachodu Ameryki Płn., jest rośliną stanu Oregon.
W Polsce rośnie już od dawna, ma polską nazwę ościał pospolity i była wykorzystywana w medycynie ludowej. Z gałązek mahonii można robić wianki i dekoracje świąteczne, podobnie jak z ostrokrzewu.

Moje krzewy to mahonia aquifolium czyli pospolita.
Ten pierwszy krzew może być odmianą Smaragd, ma typowe dla tej odmiany liście (bardziej ząbkowane, mniej płaskie). Wśród wielu moich krzaczków nie wszystkie wyglądają tak samo (mają nieco inne liście), nie mam pojęcia dlaczego, bo nigdy nie kupowałam żadnej innej. A w ogrodach często uprawiane są mieszańce między gatunkiem pospolitym i repens.

Według mnie mahonia może być bardzo użyteczna w ogrodzie.
Jest zimozielonym krzewem, więc można ją wykorzystać przy tworzeniu całorocznej struktury ogrodu.
Osiąga 100-150 cm wysokości, ale można ją utrzymywać w dużo niższym wzroście i traktować jako zimozieloną roślinę okrywową, wystarczy tylko regularnie, nisko ją strzyc. Nawet na 20 cm.

Tak więc pod względem rozmiarów i kształtu jest bardzo elastyczna, daje różne możliwości wykorzystania.
Dlaczego jest to tak ważne?

Bo mahonia to niezwykle odporna roślina. Z moich wieloletnich doświadczeń z jej uprawy wynika, że daje sobie radę w ekstremalnych warunkach.
Literatura podaje, że wymaga gleby raczej wilgotnej. U mnie rośnie w słabej, suchej glebie, prawie bez podlewania i daje sobie radę (zapewne nie jest tak ładna, jak by mogła). Czasem obsychają jej liście z powodu suszy, ale ponieważ doskonale znosi przycinanie, to rozwiązuje problem w zasadzie bez szkody dla rośliny.

Dodatkowo bardzo łatwo i szybko się rozmnaża - pędy się ukorzeniają, można bez problemu rozmnażać ją przez odkłady, a poza tym intensywnie się sieje - nasiona są roznoszone przez ptaki. Czasami bywa nawet inwazyjna. Ale dla mnie ważniejsze, że można bez wydatków wykorzystać ją w wielu miejscach w ogrodzie.

Jak wykorzystuję mahonię?
Ta pierwsza, posadzona przypadkowo, dała mi całe pokolenie nowych krzaczków. Kiedy zobaczyłam, w jakich miejscach się wysiały i rosną, zaczęłam ją sadzić świadomie w najtrudniejszych miejscach - w lesie pod sosnami, w cieniu, także pod wielkimi świerkami - i rośnie!
Wiele osób ma problem z obsadzaniem ziemi pod dużymi świerkami, naprawdę niewiele roślin tam wytrzymuje, a mahonia - owszem. Można wtedy wysoko podciąć gałęzie dużego świerka, a pod nimi mieć krzewy mahonii i odporne byliny.

Sadzę więc mahonię w miejscach cienistych, o słabej glebie, gdzie nie ma podlewania, a gdzie zależy mi na większej, całorocznej roślinie.
Alternatywą jest cis (który, jak wiecie, uwielbiam), którego też mam sporo siewek po latach, ale jest tyle eksponowanych miejsc, w których mogę go posadzić, że szkoda mi go w roli wypełniacza trudnych miejsc.

mahonia jest jedną z atrakcji wiosennego ogrodu

Liście mahonii są raczej sztywne, skórzaste i błyszczące. Mają kolczaste ząbki.
Kiedy suche opadają, co u mnie się zdarza, nie lubię ich sprzątać, bo zawsze się wtedy pokłuję. A kiedy nie sprzątnę - zawsze stanę na którymś bosą stopą i też się pokłuję. Boję się też, że kolce mogą wejść psu w łapę.
Dlatego nie lubię mahonii. Zresztą, jak wszystkich kłujących roślin.

Liście krzewu mają kolor ciemno zielony, a w końcu sezonu niektóre przybierają czerwonawą barwę, ale nie w całości, raczej pojedyncze gałązki. Przynajmniej tak jest u mnie.

tu chyba udało  mi się uchwycić początki mączniaka na liściach

liście są lśniące, co w cienistych miejscach może być zaletą, bo odbijają światło

tym razem to nie choroba - liście zostały pochlapane w trakcie odnawiania elewacji domu (przeżyły)

Mahonia jest zimozielona i liście pozostają cały rok na krzewach, ale część z nich potrafi zmarznąć lub częściej wyschnąć przez zimę i opada wiosną. Dzieje się tak dlatego, że mahonia pospolita ma płytki system korzeniowy i dużą masę liści, a gdy ziemia zamarza i nie ma śniegu, nie może pobierać wody. Tym bardziej w tak suchych warunkach, jak u mnie.
Wtedy wiosną trzeba krzew przyciąć. A w sezonie powstanie wiele nowych przyrostów.

Ostre cięcie ograniczy kwitnienie. Dlatego ja swoich mahonii jeszcze nie przycięłam, zrobię to po kwitnieniu, mimo, że ich wygląd wymaga korekty.
Najlepiej ciąć mahonię systematycznie, co roku i po trochu. Dzięki temu są bardziej gęste i wypuszczają wiele kwiatów.

moje pierwsze próby odmłodzenia mahonii - na szczęście, w ciągu sezonu można ją doprowadzić do przyzwoitego wyglądu

oto dowód - masa liści i kwiaty

A kwiatami mahonii warto się cieszyć. Kwitnie wiosną (kwiecień, maj).
Jej żółte kwiaty zebrane są w duże, gęste grona (ok. 10 cm). Na tle ciemnozielonych liści dają spektakularny efekt. Poza tym są miododajne, owady bardzo je lubią.

pojedyncze kwiaty, niewielkich rozmiarów, z bliska są ładne

kwiatostany są dużych rozmiarów

przy takiej ilości kwiatów owady mają uciechę

Zawiązki kwiatów są widoczne już jesienią w poprzednim sezonie wegetacyjnym.
Po kwitnieniu ozdobą mahonii są owoce: granatowe, w gronach. Podobno są jadalne, ale nie próbowałam. Lubią je ptaki.

owoce mahonii są dekoracyjne

Mahonia rośnie w każdych warunkach świetlnych, ale preferuje miejsca półcieniste i zacienione. W pełnym cieniu nieco mniej kwitnie i słabiej owocuje, ale dla mnie wystarczająco.

ten krzew rośnie w cieniu

Mahonia wymaga przeciętnej gleby ogrodowej, umiarkowanie wilgotnej, nie lubi wysokiego ph.
Ale bardzo łatwo się adaptuje do trudniejszych warunków.
Lubi glebę lekką, ale nie lubi przesuszania, warto więc ją ściółkować.

Nie ma dużych wymagań pokarmowych. Ja tylko wiosną sypnę jej garść obornika granulowanego. Czasem jesienią, jeśli pamiętam, daję pod nią trochę rozłożonego obornika.

Krzew jest odporny na zanieczyszczenia powietrza.

Trudno się przesadza, bo ma mało rozbudowaną bryłę korzeniową. Ja przesadzałam małe roślinki i dobrze się przyjmowały.

to moja siewka, przesadzona do nowo powstającego  Zakątka Leśnego

Znalazłam informację, że na ciężkich glebach, z nadmiarem wody, mahonia może być atakowana przez choroby grzybowe. U mnie warunki są wręcz odwrotne - i mam problem z chorobami grzybowymi.
No, bo czym są te brązowe plamki na liściach? I prawie corocznie występujący mączniak?

tak potrafił wyglądać najstarszy krzew w najgorszych momentach!

na szczęście, przycięte gałązki bardzo szybko odrastają i krzewy wyglądają dobrze na co dzień

Mahonia ma wiele podobieństw z ostrokrzewem. Ale brak jej jego elegancji i szlachetności.

Jednak w tle, w trudnych miejscach, dobrze spełnia swoje zadanie. To jedna z nielicznych roślin do suchego cienia.

A może nie doceniam zalet mahonii? Może odezwą się wielbiciele tego krzewu?

młodziutkie liście mahonii są delikatniejsze i miękkie