SZARA EMINENCJA

Za oknem czerwienią się liście, coraz więcej jest żółci, a ja postanowiłam kolorowy październik poświęcić szarości.

Nie znalazłam informacji o pochodzeniu tego słowa i historii używania. Jeśli ktoś wie coś na ten temat, proszę koniecznie napisać!

Wiem za to, że szary powstaje poprzez zmieszanie bieli i czerni, a w zależności od proporcji, otrzymamy różne jego odcienie.

czyściec wełnisty ma liście w pięknej, srebrzystej szarości

Ponieważ szarość to coś miedzy czernią a bielą (które są wobec siebie przeciwieństwem i dopełnieniem jednocześnie), a więc kolor ten sytuuje się pomiędzy światłem i ciemnością, dobrem i złem, w istocie swej jest czymś nieokreślonym, niewyraźnym, nawet podejrzanym...

Stąd płyną skojarzenia, przejawiające się w takich wyrażeniach, jak szara strefa.
A np. w starożytnym teatrze rzymskim, gdzie kolory symbolizowały funkcję aktora w przedstawieniu, na szaro byli ubierani złodzieje i oszuści. Podobno stąd wywodzi się powiedzenie „zrobić kogoś na szaro”.

ale jak cudnie zrobili na szaro ten fragment ogrodu w Hyde Hall!

Szary człowiek, to ktoś niewyróżniający się ani na plus ani na minus, przeciętny i pospolity.  A wręcz niezauważalny (szara myszka).
Na nieciekawą, bezbarwną egzystencję mówimy  - szare życie.

A skąd powiedzenie "na szarym końcu"? Otóż na ucztę stoły w bogatych domach przykrywano białymi obrusami, które były drogie, zaś na miejsca przy końcu stołu, przeznaczone dla najbiedniejszych, kładziono zwykłe, szare płótno.

Po prostu beznadzieja...
Tak więc szarość jest przygaszona i melancholijna. I najczęściej budzi negatywne skojarzenia - z apatią, smutkiem i nudą. I brakiem wyrazu.

szare poidło na Rabacie Leśnej porasta mchem, nie wydaje mi się beznadziejne...

szare i szarawe rozchodniki w kompozycji na starej kłodzie w ogrodzie Marzeny wyglądają ładnie

Ponieważ szarość oddaliła sie od świetlistej bieli, kojarzymy ją z nadchodzącym mrokiem (szara godzina, szarówka).
Ale cień może skrywać jakąś tajemnicę. Szara eminencja, mimo, że odgrywa ważną rolę, nie rzuca się w oczy i niewiele o niej wiemy, ale jej wpływy są istotne. Tytuł artykułu nie jest przypadkowy!

suchy ogród w Hyde Hall - i schody i ścieżka i żwir i głazy - szare - jak pięknie

cudowna kompozycja z kocanką (Kiftsgate Garden)

Jednocześnie nijaka i bezbarwna szarość stała się symbolem elegancji i wyrobionego smaku.
Właśnie dlatego, że jest barwą stonowaną i nie zwraca na siebie uwagi, sugeruje wewnętrzną siłę i wyrafinowanie.
Tak więc szary ma też pozytywne konotacje - jest symbolem powagi oraz inteligencji (szare komórki). Szary kostium dodaje stateczności, budzi respekt przez swą dyskretność.

Jest to także kolor dość praktyczny - niewyróżniający się z otoczenia, niebrudzący - stąd więc mundury w tym kolorze. I od razu mamy wręcz narodowe skojarzenia (szara piechota, Szare Szeregi).

Od pewnego czasu kolor szary jest modny i popularny. Ile ścian w mieszkaniach pomalowano ostatnio na szaro!
A mnie, kiedy myślę o szarości, od razu przychodzi jeszcze na myśl melanż dresowych ciuchów.

architektoniczny popłoch w Waterperry Gardens

Znalazłam sporo określeń odcieni szarości. Mamy jasne - popielaty i gołębi oraz siwy. Ciemne są grafitowe i marengo.
Zaś szary w wersji błyszczącej nazywamy srebrnym. Są też inne metaliczne określenia - ołowiany i stalowy.
I odwołujące się do nijakości -  bury i mysi.

jasny, srebrzysty kolor liści dziewanny w Hyde Hall

ciemnoszare kafle w nowoczesnym ogródku miejskim (Hampton Court Flower Show)

szarozielony wilczomlecz na moim murku

ołowiana donica i zwykłe konewki w East Ruston Old Vicarage

Jak to było z szarym w moim ogrodzie?
Na początku chyba w ogóle go nie było, w każdym razie nie celowo.  W ogóle tego koloru nie zauważałam, nie lubiłam i nie stosowałam (nie tylko w ogrodzie zresztą). Zawsze uważałam, że w szarym mi brzydko.

Dziś jest inaczej - w mojej szafie pojawiły się szare ubrania, a w ogrodzie jest tej barwy całkiem sporo.
Tak naprawdę, stało się to raczej przez przypadek, nie dlatego, że zaplanowałam sobie znaczącą obecność szarego.

lew z konglomeratu piaskowca w Białym Ogrodzie, ładnie łączy się z zielenią

cudowna altana (chyba z gruszy wierzbolistnej) w cudownym ogrodzie Bury Court (Piet Oudolf, John Coke) (patrz: komentarz do tego zdjęcia pod artykułem)

Mam trochę roślin w tym kolorze, a nawet, powiedziałabym, że coraz bardziej zaczynają mi się podobać (szczególnie szarozielone liście).

Najwięcej mam czyśćca, który kiedyś pojawił się w ogrodzie przez przypadek, potem go oddałam, bo mi się nie podobał, a ostatnio wprowadziłam go do ogrodu świadomie!
Podobną historię ma rogownica.
Dziewanna zaś sama przyszła i została, wybiera sobie sama miejsca w ogrodzie.
No i jest jeszcze w sporych ilościach firletka kwiecista. Dostałam ją w prezencie i ona, tak naprawdę, nadała charakter jednemu z wnętrz ogrodowych.
Tzn. wyklarował się szaro-amarantowy schemat kolorystyczny przedogródka. Rosną tu czyśćce, firletki i miskanty Morning Light. I masa kocanek w donicach!

Wkrótce (mam nadzieję!) pojawią się szare kafle na ścieżce i ganku. Wtedy będzie ładnie, wtedy pokażę to miejsce na blogu, bo na razie wygląda ono okropnie.

W tym roku najbardziej zachwycałam się lśniąca, wiosenną szarością czyśćca wełnistego. I kaskadami kocanek.

Drugie miejsce z szarymi roślinami jest na przeciwległym końcu mojego ogrodu, bo na ceglany murek przesadziłam srebrną rogownicę i szaro-zielony wilczomlecz. Mają lekko zwieszać się z murka, łamiąc jego linię.

Rosną też u mnie srebrzyste iglaki, ale niedużo (na szczęście) - jeden świerk Hoopsi, jeden Glauca Globosa i kilka jałowców Blue Star.

przedogródek - firletki kwieciste i młody miskant Morning Light oraz powojnik Niobe

rogownica kutnerowata zarasta murek

a to już nie u mnie - dramatyczna brama w Bressingham Gardens

No więc, jak to jest z tą szarością w ogrodzie?
Otóż nijakość szarego w ogrodzie staje się atutem! Nazwiemy ją teraz - neutralnością.

I okazuje się, że w odróżnieniu od bieli czy czerni, można ją doskonale zestawiać bez ograniczeń ze wszystkimi barwami. I tworzy z nimi harmonijne, spokojne połączenia.
Dodatkowo jasne odcienie szarego łagodzą kontrasty. To idealny kolor bazowy.

szarość czyśćca i firletek oraz ścieżki łagodzi kompozycję

Ładnie się łączy z pomarańczem, żółcią, fioletem... Super wygląda z bielą. Z szarolistnymi roślinami i szarym kamieniem, biel staje się jeszcze bielsza.

szare liście dziewanny wyglądają pięknie na tle szarych elementów muru i cudnych maczków (Bury Court)

pełna harmonia (Hestercombe Gardens)

wyrafinowane połączenie barw (Hestercombe Gardens)

bordowe kwiaty powojnika Royal Velvet na tle rogownicy

Znaczącą rolę pełni kolor szary w ogrodach śródziemnomorskich, wielu ogrodników lubi takie klimaty. Dla nich zastosowanie szarego będzie po prostu konieczne.
Szarolistne rośliny idealnie pasują do miejsc gorących i suchych, są typowe dla takich środowisk. Ich liście często pokryte są włoskami, kutnerem. Taka filcowa szarość (Borchardt) rozprasza światło i stanowi doskonałe tło dla białych i jaskrawych kwiatów.

Srebrzyste rośliny podbijają barwy sąsiednich, również tych stonowanych. Można więc i w tej funkcji wykorzystać ten kolor.

szarość mostka i kamieni oraz odcień liści buduje gorący klimat tego ogrodu w East Ruston Old Vicarage

sukulenty (często o szarych liściach) w kamiennej donicy w tym samym ogrodzie

kolor szary zdominował tę część ogrodu Hestercombe Gardens, południowe klimaty

W innych sytuacjach odcienie szaroniebieskie i zielonoszare wywołują wrażenie oddalenia. Więc podobnie jak w malarstwie, stosujemy takie barwy dla stworzenia dalekiej perspektywy, oddalenia jakiegoś zakątka.

Podczas gdy szary pięknie wygląda w słońcu, w naszym klimacie, pod szarym często niebem może tworzyć nieco melancholijną atmosferę.

spokojna szarość drewna i nawierzchni ładnie się komponuje z płowymi trawami (Pensthorpe Gardens)

Niezwykle często stosuje się kolor szary w małej architekturze ogrodowej, w nawierzchniach, meblach, także ozdobach. Przez swą neutralność i doskonałe łączenie z innymi kolorami w ogrodzie, sprawdza się w tej funkcji wręcz idealnie.

Szary to kolor naturalnych materiałów - kamienia, żwiru, piasku.  Takie są otoczaki, wapienie i piaskowce, głazy narzutowe.
Ale także popularna kostka granitowa czy kostka bauma. Bo szary to także kolor betonu, często stosowanego i w nowoczesnych i bardziej tradycyjnych ogrodach.

Szary zawsze będzie stanowił wspaniałe tło, zawsze doskonale stopi się z roślinami w ogrodzie.

suchy ogród Bath Chatto - żwir i szarawe liście drzew

a tu kamienna posadzka i murki w towarzystwie zszarzałej ławki (Hestercombe Gardens)

zwykłe, betonowe kafle w ogrodzie Marzeny także wyglądają ładnie

jak pięknie łączą się z zielenią szare głazy i żwir  w ogrodzie Mufki

Zupełnie inny efekt daje stal polerowana, mocno odbijająca światło. Takie mogą być fontanny, ozdoby (np. często widywane stalowe kule) czy barierki.

woda spływa po stalowej powierzchni (Chronos)

betonowe ściany tworzą kapitalny klimat tego ogrodu pokazowego w Hampton Court Flower Show, idealna, chłodna kolorystyka

No, a zszarzałe drewno, np. modrzewiowe czy egzotyczne? Albo najzwyklejsze?Jaki piękny daje efekt. Zachwycamy się takimi ławkami, konarami, rzeźbami...

czy ta ławka w Hyde Hall nie wygląda świetnie?

szara ścieżka, szara, drewniano-kamienna pergola w ogrodzie Vann

te drewniane elementy w East Ruston Old Vicarage pomalowano - nie na brązowo

Szarość nie jest nieciekawa i bez wyrazu - szarość jest uniwersalna!

W zależności od tego, jaki materiał zastosujemy, dopasuje się i do ogrodów wiejskich i do klasycznych i super nowoczesnych. Nawet ekstrawagancka czy mało gustowna rzeźba  w tej barwie, nabierze szlachetności i lepiej połączy z ogrodem.

ciekawy zakątek z szarością w Marks Hall Gardens

kompozycja z kul na wystawie w Hampton Court, fajna!

prawie same szarości -  cudowna kompozycja w East Ruston Old Vicarage

To nie przez przypadek szare kamienie czy szary żwir są stosowane od zawsze przez mistrzów sztuki ogrodowej, zarówno w ogrodach japońskich jak i angielskich.

Szary jest w ogrodzie barwą naprawdę znaczącą, mimo, że skromnie pozostaje w cieniu, ale znacząco wpływa na odbiór całości. To niespodziewana konstatacja, która uzasadnia tytuł artykułu.
Ode mnie kolor szary dostaje 5 albo 6 punktów w rankingu kolorów.

oryginalna altana w Bury Court (Christopher Bradley-Hole)

urocza kompozycja w białym zakątku ogrodów York Gate

                 
A wiecie, co ja, głupia, ostatnio zrobiłam..? Nową ławeczkę pomalowałam na brązowo... (długo się przedtem zastanawiając, jaki kolor wybrać).
Zaćmienia umysłu zdarzają się jednak zadziwiająco często. Znów będzie robota...


P.S.
Piękne zdjęcie z Bury Court ze srebrzystą, żywą altaną nie jest moje! Najgorzej, że nie wiem - czyje. Przepraszam autora zdjęcia, że wykorzystałam je bez zgody. W trakcie zwiedzania tego ogrodu wyczerpała mi się bateria i mam mało zdjęć z tego wyjątkowego miejsca, dlatego zapisałam sobie różne zdjęcia stamtąd z sieci, niestety, bez adresów. A po prostu musiałam pokazać tę altanę.